Boya Konusunu
Araştıran , Geliştiren Akademi Yetkilisi

Kimdir?

Boya Uygulama & Sorular II. Bölüm

Bu Mühendis Kendini Geliştiriyor ve Uzmanlaşıyor , Ya Sen ?

Akademiye katıl..

Erdinç Özkara - (İnş. Müh.)

BOYAMA İŞLEMİ YAPARKEN NASIL BİR SIRA İZLENMELİDİR?

Boyanacak yüzeylerin özelliğine,bulunduğu duruma ve seçilip kullanılacak boya cinsine göre yüzey temizliği çok önemlidir.Bu işlemlere yüzey hazırlığı diyoruz.Yüzey hazırlığı tavsiyelere uygun yapılmamış ise yapılan boyadan koruyucu uzun ömürlü bir fayda sağlanamayacaktır. Bilgisizlikten, önem vermemekten ve ucuza iş bitirmek için eksik ve yetersiz uygulama ve malzeme kullanmaktan dolayı karşılaşılan problemler ve ekonomik kayıplar önemli boyutlardadır.

Bu tür problemlerin yaşanmaması için Boyama işlemi aşağıdaki sırayı takip etmelidir

1-Yüzey Hazırlığı : Yüzeyin cinsine ve durumuna göre yapılır.Bu konuya daha sonra geniş bir şekilde örneklerle yer verilmiştir.

2-İlk Astarlama veya Doyurma İşlemi : Uygulama yapılacak yüzeyin durmuna ve özelliğine göre seçim yapılır.Örneğin ;

AHŞAP YÜZEYLER	Pinotex
METAL YÜZEYLER	Antipas Astar
DUVAR YÜZEYLER	Dyobinder veya Üniversal Binder, Dyosil Silikon Astar, Dyolite Şeffaf Astar

3-Macunlama İşlemi : Yüzeylerin düzeltilmesi amacıyla kullanılan macunlar kullanım yerine göre farklılıklar gösterirler.Örneğin ;

İÇ DUVAR YÜZEYLER	Sasparit Macun
DIŞ DUVAR YÜZEYLER	Akrofiller Macun
AHŞAP ve DEMİR YÜZEYLER	Süper Macun

4-Ara Astarlama İşlemi : Ahşap ve demir yüzeylere macun işleminden sonra ya ara astarlama işlemi yada doyurma işlemi yapılır.Ara astarlama işlemi yapılacak ise aşağıdaki ürünler kullanılmalıdır.

DIŞ DUVAR YÜZEYLER	Dyo Binder, Üniversal Binder, Dyosil Silikon Astar, Dyolite Şeffaf Astar
AHŞAP YÜZEYLER	Kvik Astar, Dyo Astar Boya, Dyoten 2000 Astar
METAL YÜZEYLER	Kvik Astar, Dyo Astar Boya, Dyoten 2000 Astar
İÇ DUVAR YÜZEYLER	Kvik Astar, Dyo Astar, Dyoten 2000 Astar, Hidroten Şeffaf Astar

İç duvar yüzeyler için doyurma işlemi ara astarlama işleminden önce yapılmalıdır. Bunun nedeni ise macunun emişini kesmek ve macunu koruma altına almaktır.Bu işlem iç ve dış duvar yüzeylerin boyanması işleminde kullanılır.

5 - Son Kat Boyama : Ahşap ve metal yüzeylerde ara astar zımparalanıp üzerine 8-12 saat ara ile 2 kat sentetik son kat uygulanır. İç ve dış duvarların durumuna göre binder astarlar macunlu uygulamada ise iç cephede binder ve ara astarlar plastik boyalarda ise sadece binder astar uygulanır. Yüzeylere göre kullanılacak son kat boyalar aşağıdaki gibidir.

AHŞAP ve METAL YÜZEYLER	Dyolux,Dyosen,Dyomat, Dyoten,Dyoten 2000, Foralux
DIŞ DUVAR YÜZEYLER	Sadotex, Texture-I, Texture-11, Dyosil,Dyolite,Dyoliteflat,Dyokap, Dyosit v.,b.
İÇ DUVAR YÜZEYLER (Plastik)	Sadosan, Dyoplast, Beşyıldız Plastik, Hidroten, Dyosan
İÇ DUVAR YÜZEYLER (Sentetik)	Dyoten (Yarı Mat), Dyosen (Parlak), Dyoten 2000 (Yarı-mat), Dyomat (Mat), Dyolux (Parlak)
AHŞAP YÜZEYLER	Dekoratif Pinotex Vernikli Pinotex Yat Vernik Cam Cila (Parkelerde)

Şimdi de yukarıda sıraladığımız boyama işlemleri sıralamasının değişik yüzeylerde nasıl uygulanması gerektiğini detaylı olarak görelim.Ayrıca tüm yüzeylerin boya sistemlerinin sistematik olarak uygulama tabloları ekte sunulmaktadır.

A-Demir Çelik Yüzeyler :

Bu tip yüzeylerin paslanmaya karşı korunması gerekir.Bu amaçla kullanacağımız pas önleyici boyanın yüzeye tutunması ve yapışması,yüzeydeki yağ,tuz,nem ve en önemlisi pasın giderilmesi ile mümkündür.Pas yüzeyden uzaklaştınlmadığı taktirde oksitlenme pasların bulunduğu yerden diğer taraflara doğru yayılmaya başlar.Bu amaçla çelik telli fırça veya zımpara ile pas yüzeyden en iyi şekilde alınır ve sentetik veya selülozik tiner ile silinmesinin bir kaç saat sonrasında yüzey antipas astarlar ile astarlanmalıdır.Bu amaçla kullanabileceğiniz Dyo Antipas Astar en az iki kat uygulanmalıdır.Bu uygulamada birinci ve ikinci katlarda farklı renkler seçilmeli bu sayede boya atlama yapılmayarak fılm kalınlığının her yerde aynı olması sağlanmalıdır.Paslanmanın uzun süreli önlenmesi ancak üzerine uygulananDyo Antipas'ın kalınlığı ile mümkündür. Bu antipas uygulamasından sonra iki kat Dyolux,Dyosen, Forlux,Dyoten veya Dyomat uygulaması ile işlem bitirilmelidir

Daha önce boyanmış ancak zaman içerisinde yıpranmış boya ve alttan kusan paslar üzerine doğrudan boya uygulamasına geçmek son derece yanlış olacaktır.Bu nedenle yüzeydeki hem eski boyalann alınması,hemde metal yüzeyde oluşan pasların temizlemesi amacıyla boya sökücüleri ile yüzeydeki eski boyalar alınmalı ardından iyi bir raspa işlemi yapılarak yeniden boyama işlemine geçilmesi boyama işleminin ömrü açısından oldukça önemlidir.

B-Ahşap Yüzeyler :

Devamlı su ve aşırı nemli ortamlarda bazı küf mantarları üreyerek ahşabın çürümesine neden olurlar.Ham ahşap emici bir yüzey olduğundan boyama işlemi öncesi yüzeyin emişi kesilerek ahşapın emprenye edilerek koruma altına alınması gerekmektedir. Ayrıca kullanılan ahşabın içindeki rutubet % 13 ün altında olmalıdır.
Doyurma işlemi ile ahşap suya karşı direnç kazanarak çürümez,aynı zamanda üstüne gelecek ; boyalann iyi tutunması sağlanarak sağlam bir boyama sistemi oluşturulur.
Doyurma işleminde klasik olarak Beziryağı tinerle 1/1 oranında inceltilerek kullanılsada bu uygulama tamamen yanlış eski bir alışkanlıktır.Beziryağı ağacı doyurur ancak suyun etkisinden ve ağaç kurtlarından ahşabı koruma altına almaz,hatta iyi bir besi ortamı yaratırlar. PlNOTEX; Bütün dünyada uzun yıllardır kullanılan boyama işleminden önce doyurucu ve koruyucu görev yapan bir emprenye malzemesidir..Bu amaçla 30 yıldır Türkiye'de DYO PİNOTEX AHŞAP KORUYUCU kullanılmaktadır.Ahşapların emprenye edilmesi amacı ile kullanılan DYO Pinotex Ham Tahta Koruyucu inceltilmeden bir gün ara ile tek veya çift kat uygulama yapılmalıdır.Aynı amaçla kullanılabilecek bir başka ürün ise DYO PİNOTEX DEKORATİF TAHTA KORUYUCU'DUR.Koruma ve doyurma amaçlı kullanılan bu ürünlerden sonra üzerlerine Dekoratif Renkli Pinotex (Ceviz,Açık Meşe,Koyu Meşe vb.), Pinotex Vernikli Tahta Koruyucu,veya Dyo Yat Vernik kullanılabilir.

Pinotex özel yapısı ve içerdiği zehirli maddeler ile ahşabın çürümesini, ağaç kurtları ve mantarlar tarafından yok edilmesini önler.Ahşapların yüzey temizliği ise aşağıdaki şekilde yapılmalıdır.

B.1 Ağaç üzerindeki budaklar reçine ve solvent ihtiva ettiğinden,zamanla üzerine uygulanan boyayı eriterek dışarıya kusar.Bunların yüzeyden alınması için budaklar yakılmalı ve bu kısımlar selülozik tiner ile temizlenmelidir.Ardından budakların üzerine çok ince bir kat selülozik dolgu uygulanması daha iyi sonuç verecektir.

B.2 Eski yıpranmış boyalı ahşap yüzeyler yeniden boyanacaksa dikkatle yakarak kazınıp çıkartılabileceği gibi boya sökücü ile yüzeyden kolayca kazınıp alınabilir.Bu yüzeyler iyice zımparalanıp ahşap ortaya çıkartılır.Pinotex ile doyurma işlemi yapılarak sıra ile boyama işlemine geçilir.

B.3-Eski boyalı yüzeyler bölgesel onarımı yapılacak kadar iyi ise : Önce tüm yüzey zımpara yapılır,çıkan ahşap yüzeyler Pinotex ile doyurulur..SüperMacun ile gerekli onarımlar yapılır,macun kuruduktan sonra macun uygulanmış bölümler Kvik Sentetik Astar ile astarlanır ve kuruduktan sonra zımpara yapılarak üzerine son kat boya Dyolux, Dyoten veya Dyosen uygulanır. Gerekiyorsa ikinci kat yapılır.

C Duvar Yüzeyler :

Duvar yüzeyler iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır.

C 1-İç Duvar Yüzeyler : İç duvar yüzeyleri 5 kısımda incelenebilir.

C.1.1-Ham Sıvalı Yüzeyler :Önce zımpara taşı ile bütün yüzey silinerek yüzeydeki serbest halde veya az tutunan kum tanecikleri yok edilir,bu işlem çok önemlidir. Bu uygulama ile hem boyanın altında kalacak gevşek zeminler yok edilmiş olur,hemde macun uygulaması için oldukça düzgün bir yüzey hazırlandığından macun uygulaması kolay ve güzel olur.Aynca yüzeydeki girinti ve çıkıntılar yok edildiğinden boya sarfıyatında en az % 20'lik bir kazanç sağlanacaktır.Bundan sonra yüzeye akrilik bir astar olan Dyobinder 1: 6 veya 1: 7 (6-7 katı su ile) su ile inceltilerek takoz fırça veya rulo ile yüzeye emdirilir.Emilen Dyobinder boyanın tutunmasına sağlam bir zemin hazırladığı gibi,son kat boya sarfıyatını azaltır. Dyobinder uygulamasında dikkat edilecek bir husus ise astarın yüzeye aşırı uygulanmaması ve daha düşük oranlarda inceltilmemesidir(3-4 katı su ile gibi).Bu durumlarda yüzeye aktarılan Dyobinder oranı arttığından yüzeyde camsı bir tabaka oluşacak ve üstüne gelecek boyaların yapışmaları zayıflayacağından,çok kısa bir zamanda yüzeyde kabarmalar yaşanabilir.

C.1.2-Kireç Astarlı Sıvalı Yüzeyler : Genelde yeni inşaatlarda,en lüx olanlarında dahi kireç badana astar uygulaması alışkanlıktan dolayı yapılan bir uygulamadır.Aslında bu işlemin amacı sıva yüzeyindeki boşlukların kireç ile doldurularak plastik boyaya düzgün bir zemin hazırlamaktır.

Kireç badana aslında söndürülmüş kireç taşının su ile inceltilerek uygulanmasıdır.Kuruduğu zaıııan yüzeyde toz tabakası oluşturur.Bu toz tabakası kireç üzerine uygulanan boya ve macunların duvara tutunmasını engeller. Zamanla boyanın yüzeyden kopmasına neden olur.Bu kopmalar 2.ve 3. boya uygulamaların da daha da belirginleşir.Bunun nedeni ise kireç artık bu ağırlığı taşıyamıyacak duruma gelmiştir. Ayrıca oldukça emici özelliği olduğundan boya sarfiyatını %30-40 arttırır.

Sonuç olarak ; Kireç astar uygulaması kesinlikle yanlış bir uygulama olup,ekonomik kayıplara neden olur.

Böyle bir durumda yüzeydeki kireç kalın ise mümkün olduğunca kazınarak ortamdan uzaklaştırılmalı ve ardından Dyo Üniversal Binder Astar ile kalan kireçler yüzeye tesbit edilmelidir.İnce tabaka halinde olan kireçli yüzeylerde kireç sert bir fırça ile süpürülmeli ardından Dyo Üniversal Binder Astar veya Dyobinder uygulanmalıdır.Bu durumda Dyobinderin sarfyatı 20-30 g/m2, Universal Binderin ise 90-100 g/m2 dir.

C.1.3 - Eski Tutkallı Badanalı Yüzeyler : Duvar yüzeyine zayıf tutunmuş aynı zamanda emişi fazla olan yüzeylerdir.Eğer yüzey çok zayıf değil ise ve son kat plastik boya uygulanacak ise, önce Dyobinder 6 misli su ile inceltilerek veya Dyo Üniversal Binder inceltilmeden yüzeye emdirilir.Ardından iki kat plastik boya uygulanarak işlem bitirilir.Yüzeyin çok zayıf ve kalın olduğu durumlarda mutlaka tüm yüzey kazınmalıdır.Sonra ilk astarlar uygulanarak boyama işlemine devam edilir.

C.1.4 - Saten Alçı ile Düzgünleştirilmiş Duvar Yüzeyi :Alçı çok emicidir,zamanla tozlaşmaya uğrar ve üzerindeki boyayı taşımaz hale gelir.Yeni boya onarım katları yapıldıkça yüzeyde şişmeler kopmalar meydana gelir.Bunu önlemek için ; alçı macunlu yüzey Dyobinder veya Üniversal Binder ile doyurulmalıdır.

C.1.5 - Kalıp Beton (Brüt Beton) Yüzeyler : Kalıpların beton yüzeyinden kolay ayrılmasını sağlamak için kullanılan kalıp yağları iç duvar yüzeylerinde plastik boyaların ve kireçin yüzeye yapışmasını ve tutunmasını engeller.Uygulanan boya yaprak halinde yüzeyden kopar.Bunun önlenmesi için yüzeydeki yağın tinerle silinerek alınması veya solventli özel akrilik binder Dyo Üniversal Binder yüzeye yedirilerek uygulanırsa sorun çözümlenmiş olur.

C.2-Dış Cephe Duvar Yüzeyleri ;

C.2.1- Normal Sıvalı Yüzeyler : Yüzeye akrilik dış cephe boyası (Sadotex, Texure-1, Texture-II ve Dyosil), Sentetik esaslı bir boya (Dyolite-Dyolite Flat) veya hazır sıva (Dyokap, Dyosit) uygulamaları yapılmadan önce boya uygulanacak ise binder (Dyobinder veya Üniversal Bınder), hazır sıva uygulanacak ise emülsiyon astar (Dyokap veya Dyosit Emülsiyon Astar), Sentetik esaslı kullanılacak ise (Dyolite, Şefaf Astar ) ile yüzeyin sağlamlaştırılması ve iyi bir tutunma sağlaması için mutlaka tavsiye edildiği şekilde uygulanmalıdır.
Eğer uygulanmaz ise: Boya ve hazır sıva mevsimsel atmosferik dış şartların etkisinde zayıf yüzeyde çalışarak dış cepheden beklenen uzun ömürlü dayanıklılık sağlanmamış olur.

C.2.2-Prefabrik Beton,Gaz Beton (Ytong) Tipi Yüzeyler :Çok emici zayıf ve gözenekli yüzeylerdir. Yüzeyin sağlamlaştırılması ve emiş özelliğinin kesilmesi için kullanılacak en uygun malzeme solventli özel akrilik binder Dyo Üniversal Binder veya Dyolite şeffaf astar inceltilmeden yüzeye uygulanmalıdır. Yüzey düzeltme işlemi gerekiyor ise Akrilik dış cephe macunuDyo Akrofıller Dış Cephe Macunu kullanılır. Çukur yerler bir kaç defada, yüzey kaplama şeklinde düzeltmeler 2-3 mm yi geçmeyecek kalınlıkta uygulanmalıdır.
Macunlu yüzeyler düzgünleştirilmesi kuruma tamamlanmadan keçe takozla yapılırsa zımparaya ihtiyaç olmaz. Macun üzerine 1 gün sonra tekrar Dyo Üniversal Binder uygulanır ve uygulanacak dış cephe boyası veya kaplama malzemesi tatbikatına geçilir.

Dış cephelerde kullanılacak astar ve son kat ürünler aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

ÜRÜN ADI	İLK ASTAR
Sadotex	Dyobinder veya Üniversal Binder
Texture 1	Dyobinder veya Üniversal Binder
Texture 2	Dyobinder veya Üniversal Binder
Dyosil	Dyosil Silikon Astar
Cotexsil	Dyosil Silikon Astar
Dyolite	Dyosil Şeffaf Astar
Dyolite Flat	Dyosil Şeffaf Astar
Dyokap Serisi	Dyokap Emülsiyon veya Sentetik Astar
Dyosit Serisi	Dyosit Emülsiyon Astar veya Dyokap Sentetik Astar

MEKANLARIN İHTİYAÇ DUYDUĞU BOYAMA İŞLEMİNİN İHMAL EDİLMESİ NE GİBİ ZARARLAR DOĞURUR ?

· İç mekanlarda iyi uygulanmış ahşap veya duvar boyası dıştan hasar görmedikçe koruyuculuğunu sürdürür, fakat zamanla kirlenmesi islenip sararması 3-4 yılda bir yenilenmesini gerektirebilir.Temizlik ve renk zevkimiz içinde bu bir ihtiyaçdır.

· Dış yüzeylerdeki duvar boyalan iyi seçilmiş ve uygulanmış ise uzun yıllar (10 yıl üzerinde) dayanır. Çevre kirliliği açısından yüzey yıkanarak temizlenmiyor ise yeniden boyanması istenebilir.

· Dış yüzeylerdeki Ahşap ve demir doğramalar üzerindeki boyalar atmosferik şartlarda yıpranabilir. Bu durum görüldüğü takdirde onarım yenileme boyama işi geciktirilmemelidir. Eğer onarım boyası yapılmazsa demir yüzeylerde paslanma ile korozyon artar, ahşap yüzeyler korumasız kalır ahşap çürür ve doğramaların yenilenmesini gerektirebilir. 3-4 yılda bir bu yüzeyler boyanarak uzun yıllar korunabilir.

HANGİ MEKANLAR İÇİN NE RENK BOYA TAVSİYE EDERSİNİZ?

" Renkler ve zevkler tartışılmaz " Ata sözünü hatırlayınız. Renkler zevklerle bağlantılı olduğu gibi mimari ve sanatsal açıdan farklı yorumlanabilir. Bizim tavsiyemiz bilimsel açıdan muhtelif renklerin açık-koyu, sıcak-soğuk, mat-parlak gibi değerlendirildiğinde insan üzerinde bıraktığı zevk ve his gibi duygusal etkileri açıklamak olacaktır. Bu da insanlann aldığı kültüre göre farklı yorumlanacaktır.

Açık renkler: Boyutları büyütür ve odalar daha geniş gözükür. Beyaz ve pastel açık renkler. Hastahane ve çocuk yatak odalan için iyi bir seçimdir.

Koyu renkler: Bu tip renkler ışığı emer ve duvarları birbirine daha yakın gösterir. İç mekanlan olduğundan küçük gösterir. Koyu renkler Kütüphaneler ve çalışma alanlannda kullanılır.

Sıcak renkler: Kırmızı, sarı, turuncu, kahverengi sıcak renklerdir. Yemek yenen alanlarda; yaygın kullanılır. Sarı, Kırmızı ve Oranj renkleri kuzeye bakan odalarda sıcaklık ve ısınma hissi yaratır. Yatak odalannda kullanılır.

Soğuk renkler: Maviler, yeşiller,lacivert ve gri renkler soğuk renklerdir. Ferahlık hissi verir. Küçük odalarda ve banyolarda kullanılır.

Parlak renkler: Aktiflik hissi verir. Örneğin çalışma alanlarında parlak renkler kullanılır.

Mat renkler: Dinlenme ve rahatlık hissi verir. Örneğin yatak odalarında, çalışma odaları ve ofislerde kullanılır.

BOYAMA SONRASI ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER

Portakallanma
(Orange Peel)

TANIM :
Yayılmanın iyi olmamasından dolayı yüzeyde portakal kabuğu görünümünde film oluşması

NEDENİ

1-Aşırı derecede kalın boya uygulanması veya uygulama vizkozitesinin yüksek olması
2- Önerilen tiner yerine ucuz veya yanlış tiner kullanılması
3- Boyanacak yüzeyin sıcak olması
4- Havanın aşırı sıcak ve rüzgarlı olması

ÇÖZÜMÜ

Boya iyice sertleştikten sonra iyice zımpara yapılır ve yüzey tekrar boyanır

Sütlenme
(Blushing)

TANIM :
Yüzeyin boya uygulamasından sonra sütlü ve mat bir görünüm alması. Bu olay genelde soğuk ve nemli havalarda meydana gelir. Boyalardaki çözücülerin buharlaşmaları sırasında yüzeyden aldıkları ısı nedeniyle yüzeyin soğuması ve havadaki nemin yüzeyde yoğuşması sonrasında meydana gelirler.

NEDENİ

1- Ucuz veya uygun olmayan tiner kullanılması
2- Soğuk ve nemli havalarda çabuk buharlaşan tinerler kullanılması
3- Soğuk ve çok nemli ortamlarda uygulama yapılması (Mutfakta yemek pişerken)
4- Ortamda hava sirkülasyonunun sağlanamaması

ÇÖZÜMÜ

Sütlenme çok ise boya filmi sertleştikten sonra zımpara yapılarak yeniden boyanması

Lifting

TANIM :
Boyada bulunan çözücülerin daha önce uygulanan boya filmini etkileyerek çözmesi olayıdır.

NEDENİ

1- Sentetik boyalararın birinci katın uygulanmasından sonra ikinci kat için kritik sürenin beklenmemesidir.
2- Sentetik boya üzerine selülozik bir boya uygulanması

ÇÖZÜMÜ

Lifting meydana gelmiş kısımların tamamen sökülerek yeniden boyanması

Kırışma
(Wrinkling)

TANIM :
Hava oksidasyonu ile kuruyan boyalarda yüzey kurumasının alt tabakalara oranla daha çabuk olması nedeniyle yüzeyin kırışık bozuk bir görünüm almasıdır.

NEDENİ

1- Boyanın kalın uygulanması
2- Kötü hava koşulları
3- Ortamda aşırı solvent buharının bulunması
4- İkinci katın henüz alt katlar yaş iken çabuk kuruması

ÇÖZÜMÜ

1- Kırışma az ise yani bölgesel ise, boya iyice kürlendikten sonra bölgesel zımpara yapılarak yeniden boyanması
2- Kırışma genele yayılmış ise boya tamamen yüzeyden uzaklaştırılarak yüzey yeniden boyanır.

Akma ve
Sarkma

TANIM :
Yüzeyde dalgalanmalar şeklinde görüntünün meydana gelmesi

NEDENİ

1- Dikey ve eğimli yüzeylere aşırı boya uygulanması
2- Yanlış çözücü kullanılması
3- Aşırı çözücü kullanılması
4- Buna bağlı olarak vizkozitenin çok düşük veya çok yüksek olması

ÇÖZÜMÜ

Eğer akan ve sarkan kısım henüz yaş ise, fırça ise düzeltilmelidir. Eğer kurumuş ise zımpara yapılarak tekrar boyama işlemi yapılmalıdır.

Zayıf Yapışma

TANIM :
Boyanın yapışmayarak yüzeyden plakalar halinde kopması

NEDENİ

1- Yüzeyin aşırı kirli olması
2- İlk astarların gereğinden fazla uygulanması
3- Yüzeyin çok fazla gevşek olması
4- Yüzeyde yağların bulunması
5- Astarsız boya uygulaması

ÇÖZÜMÜ

Yüzey tamamen kazınarak temizlenmeli ve gerekli olan yüzey hazırlıkları tamamlandıktan sonra tekrar boyama işlemine geçilmelidir.

Boyanın
Batması

TANIM :
Kuruma ilerledikçe filmin parlaklığını kaybederek alttaki düzgün olmayan yüzeyi, astarlardaki zımpara izlerini ve alt zeminin izlerini göstermesi

NEDENİ

1- Katlar arasında yeterli kuruma süresine izin verilmemesi
2- Katlardan birinin veya hepsinin çok kalın uygulanması
3- Zımpara işleminde çok kalın zımpara kullanılması
4- Sonkatın ince atılması
5- Emişinin kontrol altına alınamamasıdır.

ÇÖZÜMÜ

Film çok ince zımpara ile zımparalanır ve tekrar boyanır.

İnce Çatlama

TANIM :
Su bazlı akrilik boyalarda görülen bu problemde, yüzeydeki boya kurak toprak gibi çatlamış durumdadır.

NEDENİ

1- Boyanın aşırı miktarda kalın uygulanması
2- Yüzeyin uygulama sırasında sıcak olması
3- Aynı koşullarda havanın rüzgarlı olması
4- Boyanın içerisine kalsit gibi haricen dolgu maddesi ilave edilmesi

ÇÖZÜMÜ

Mümkün ise yüzey komple kazınmalı ve tekrar boyama işlemi yapılmalıdır. Eğer yüzeyden boyalar sökülemiyor ise Kolloidal yapıdaki sentetik astarlar ile yüzeye tesbit edilmeli ve sonra ince katlar halinde boya uygulanmalıdır.

Parlaklık Kaybı

TANIM :
Boya filminin parlaklığı yansımada verdiği keskinliği ile belirlenir. Düzgün bir boya yüzeyi beklenilen parlaklığı tam anlamıyla verir. Parlaklıktaki düşme yüzeyde oluşan düzensizlikler nedeniyle ışığın aşırı dağılması ve yansıyan imajın keskinliğini kaybetmesi olaydır.

NEDENİ

1- Hava şartları, UV ışınları ve nemin boya filmini zamanla tahrip etmesi
2- Alt yüzeyden gelen yüzey hataları
3- Macunların emişinin kesilmemesi
4- Aşırı rulo izleri

ÇÖZÜMÜ

Küflü alanlar öncelikle deterjanlı, sıcak su ile temizlenmeli ve kazınmalıdır. Daha sonra fungusitler ile yüzey zehirlenmelidir. Eğer ortamda aynı koşullar devam edecek ise fungusit oranı yüksek Sadosan ile yüzey tekrar boyanmalıdır.

AMATÖR BOYACILAR İÇİN BUNLARDAN BAŞKA TAVSİYELERİMİZ VAR MI ?

Zarara uğramamak için:

· Büyük ve güvenli markaları tercih ediniz , herhangi bir problem yaşadığınızda üretici firma yardımcı olacaktır.

· Aldığınız malzemelerin etiket ve broşürlerini okuyunuz ve talimatlara uyunuz.

· Boya işlemini iyi hava ve ortam şartlarında yapınız.

· Boya öncesi yüzey temizliğine ve alt yapı, astar ve macun malzemelerinin iyi olmasına ve iyi uygulanmasına dikkat ediniz

BOYAMA İŞLEMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR ?

· Hava şartlarının önemini belirttik.

· Kullanmadan önce boyayı iyice karıştırınız. Boya üzerinde aşırı kaymak var ise, sert dip çökmesi yapmış karışmıyor ise kullanmayınız. Bayinize veya boyayı iyi bilen birine danışınız, şüphelerinizi gideriniz. Yetmiyorsa üretici fırma Teknik Servislerine telefonla danışınız. Gerekirse bayiniz boyayı değiştirecektir.

· Kullanmadığınız zaman boya kutusunun ağzını sıkıca kapatınız.

· Kutu içinde boya kullandıktan sonra fazla boşluk kaldıysa özellikle sentetik boyalar ve Pinotex'te uzun süre saklayabilmek için, kaymaklanmasını ve bozulmasını önlemek için daha , küçük bir kutuya aktarınız, sentetik boya ve astarlar üzerine az tiner ilave ( 1 mm) edip kutu ağzını sıkıca kapatıp saklayınız. Sentetik macunu kullandıktan sonra kalan kısmın üzerine su ile ıslatılmış bez koyarak hava alıp kurumasını önleyiniz.

· Sıcak satıhlara boya sürmeyiniz.

· Yağlı kirli, kabarmış yüzeylere boya sürmeyiniz, önce temizleyiniz.

· Parlak satıhlara zımpara yapmadan boya sürmeyiniz.

· Boyayı aşın derece inceltmeyiniz, üretici fırmanın tavsiye ettiği incelticiyi talimatına uygun olarak kullanınız.

· Kalın tek kat boya yerine ince iki kat ile son kat boyayı kullanınız.

BOYA SATIN ALIRKEN TÜKETİCİNİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN NOKTALAR NELERDİR ?

· Boya satıcısına nasıl bir yüzey için bir boya istediğini açık tarif etmelidir. Yardımcı malzemeleri de aynı türden istemelidir.

· Boya ihtiyacını büyük fırmaların kaliteli boyalanndan tercih etmelidir. Ucuz ekonomik denen boyalar, kaliteli iyi ve lüx veya birinci kalite boyalara oranla ucuz olsa dahi, iyi boyadan daha fazla sarfla çok daha iyi sonuç alınacağından aradaki malzeme maliyet farkı % 15-20 yi geçmeyecektir. Halbuki işçiliğe harcanacak maliyet ve zaman değişecektir.

· Sentetik veya yağlı son kat ve Astar boya gibi malzemeleri alırken üretici fırmanın Tineri'ni almak en uygun seçimdir. Başka fırma veya ucuz tinerler alınıp kullanılması, boyamızı uygularken problem yaratabilir. Tasarruf ederken çok az bir fıyat için zarar görebilirsiniz.

· İyi mamul üreten fırmaların aynı kalite mallarının fiyatları hemen hemen birbirinin aynıdır. Ucuza itibar etmeyiniz.

BOYA YAPILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN SAĞLIK KURALLARI NELERDİR ?

Önce güvenlik önlemi alınınalıdır : Yangın tehlikesine karşı su ile incelen Plastik boyalar emniyetlidir. Sentetik veya yağlı boyalar, vernik, astar ve tinerler yanıcıdır, açık alev, aşırı ısı üreten yerlerden uzak tutulmalı, iyi havalandırıan yerlerde bu boyalar sıkı kapalı bulundurulmalıdır.

Yangın halinde : Yayılmış, dökülmüş boya ve tineri su ile söndürmeyiniz; hafif olduğu için su ile yangın alanı daha genişler. Yangın söndürücü veya kalın battaniye kumaş vs. örtüp üzerini ıslatıp kontrol altına alabilirsiniz.

Sağlığa zararlılığı : Su ile incelen plastik boyalar zararsızdır. Sentetik boyalar ve tinerler kullanılırken tiner buharlaştığı için ortamdaki oksijen azalacağından solunum yetersiz olur, bunun için iyi havalandırma yapılmalıdır.
Ele, yüze ve göze sıçramalar halinde: gözler için bol su ve sabunlu su ile yıkanıp durulanmalı, kesinlikle tiner kullanılmamalıdır. EI, yüz deri üzeri tinerle ıslatılmış bezle silinip aynı şekilde yıkanmalıdır.

Pinotex gibi zehirli mamüllerde: İçilirse zararlıdır. Kullanırken korunmak için ince olan malzeme sıçrayacağından eldiven ve gözlük kullanılması gereklidir. Sıçramalarla deri ve gözler tahriş olabilir. Hemen bol ve sabunlu su ile yıkanması zarar vermesini önler.

Boyaya başlamadan önce ellerinizi vazelinle veya kremle nemlendiriniz, cildiniz korunur, temizlemek kolay olur.

Genel Tedbir: Boya malzemelerini kapalı tutunuz, çocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza ediniz.

Boya Konusunu
Araştıran , Geliştiren Akademi Yetkilisi

Kimdir?

Boya Uygulama & Sorular II. Bölüm

Bu Mühendis Kendini Geliştiriyor ve Uzmanlaşıyor , Ya Sen ?

Akademiye katıl..

Erdinç Özkara - (İnş. Müh.)