|
Bu konuyu iki açıdan ele almak gerekebilir.
1- Mimari açıdan bu kaçıklık bir problem yaratacak ise ( ki hazır
banyo, mobilya vesair ihtiyaçlarını karşılanması gereken otel gibi binalarda
ciddi problemler yaratabilir ), önceden üzerinde anlaşılmış bir KABUL
KRİTERLERİ metni olmalıdır. Ülkemizde ve yurtdışında ( özellikle ) bu
herzaman üzerinde durulan ve dikkat edilen bir konudur. Burada önemli
olan artı/eksi mesafelerin kabul sınırlarıdır. Mimarlar ve kullanım
açısından başka bir bağlayıcılığı yoktur. Değerlere uyulması için kontrol
mekanizmasının da çok mükemmel çalıştırılması gerekir. Nitekim, yapılan
imalattan dönüş düşüncesi çare olmamalıdır.
2- Yapısal açıdan kolon kaçıklığı herzaman problem çıkarmayabilir. Bu
konuda ülkemizdeki yönetmelik ve standartlarda herhangi bir sınır değer
verilmemektedir. Esasen; bu biçimde bir sınır değer verilmesinin pratik
ve teknik bir mantığı da yoktur zaten. Bir kolonun çeşitli etkiler
altında kapasitesinin hesaplanması bir çok parametreye bağlıdır ve farklı
tip yapılarda farklı değerdeki kaçıklıklar kolona farklı yükler
verirler. Dolayısıyla bu durumlarda bir genelleme yapılması sözkonusu olmaz
diye düşünüyorum. Bununla birlikte yönetmeliklerde verilen ve kolon
yapısal çözümü için kullanılan minimum dışmerkezlik değerinin ( 15 mm + 0.03h
), kaçıklığı sınırlamada bir maksimum değer olabileceğini düşünmek pek
yanlış olmaz fikrindeyim. Kaldı ki TS500-2000 ' BİNA DAYANIMININ
SAPTANMASI' başlığı altındaki 14.Bölümde: Yapım sırasında, malzeme
dayanımlarının güvenilir biçimde saptanabilmiş olması durumunda; malzeme
katsayılarının beton için 1.3 ve BÇ için 1.1 değerine kadar düşürülebileceğini
ifade etmektedir. Aynı paragrafta: Taşıyıcı elemanların ve döşeme
kaplamasının değerleri ile duvarların boyutları ile birim hacim ağırlıkları
da doğru olarak hesaplara yansıtılmış ise, yapı güvenliğinin analitik
değerlendirmesinde, sabit yük katsayısı 1.4 yerine 1.2 olarak alınabilir
denmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki: Bu tip değerlendirme
yapabilmeniz için; binanın yapım aşamasındaki yapısal hesapların ( özellikle
deprem hesabı ) ciddi olarak gerçekleştirilmiş, projenin doğru uygulanmış ve
beton üretim ve döküm aşamalarının kayıtlı olarak tutulmuş olması
gerekmektedir. Bu tip durumlarda mühendis, her zaman güvenlik yönünde
kalmalıdır, maliyet tarafında değil...
Kısacası şahsi fikrim: Yaklaşık ( 15 mm + 0.03h ) değerine kadar olan
kaçıklıklarda yapısal bir sıkıntının gerçekleşmeyeceği, TS500 ünde bu
konuda ( kaçıklık ile ilgili herhangi bir madde olmamasına rağmen ),
yapım sonrası değerlendirme ile ilgili olarak, kaliteli inşaatlarda malzeme
ve yük katsayılarının azaltılabilmesi konusunda cevaz verir görünümünde
olduğu söylenebilir. Bu durum, kaçıklığı değerlendirecek mühendise bir
dfereceye kadar rahatlık vermektedir ki böyle de olmalıdır.
Daha büyük boyutlu kaçıklıkların mevcut olması durumunda; bu
kaçıklıkların yapıya etkisi, kesinlikle ya münferit olarak veya yapının tamamı
için hesap yapılarak kontrol edilmelidir.
İyi Çalışmalar Dilerim,
ERKAN ŞAMHAL
İnş.Yük.Müh. İ.T.Ü.-1989 |
|
Fotohata | kalip | Yazim: 5.10.2004 | Hit : 3296 