10.3. TASIYICI DUVARLAR
10.3.1. Taşıyıcı Duvar Malzemesi
10.3.1.1 - Taşıyıcı duvar yapımında yığma kargir malzemeleri olarak Türk Standardlarına uygun doğal taş, dolu tuğla, TS-2510 ve TS-705’te tanımlanan maksimum boşluk oranlarını sağlayan düşey boşluklu tuğlalar, dolu beton briket veya benzeri bloklar kullanılacaktır.
10.3.1.2 - Boţluklu beton briket, curuflu briket, yatay delikli tuđlalar, TS-2510 ve TS-705’te tanýmlanan maksimum boşluk oranlarını sağlamayan düşey boşluklu tuğlalar, TS-4377’ye göre dolgu duvarları için imal edilen diğer tuğlalar, blok tuğlalar ve benzeri biçim verilmiş bloklar hiçbir zaman taşıyıcı duvar malzemesi olarak kullanılmayacaktır.
10.3.1.3 - Doğal taş taşıyıcı duvarlar, yığma binaların sadece bodrum ve zemin katlarında kullanılacaktır.
10.3.1.4 - Yığma binaların sadece bodrum katlarında beton taşıyıcı duvar yapılabilir.
10.3.1.5 - Taşıyıcı duvarlarda kullanılacak yığma yapı malzemelerinin en düşük basınç dayanımı, brüt basınç alanına göre 50 kg/cm2 ’den daha az olmayacaktır. Bodrum katlarda kullanılacak doğal taşların basınç dayanımı ise en az 100 kg/cm2 olacaktır. Bodrum katlarda beton duvar yapılması durumunda, kullanılacak en düşük beton kalitesi C16 (BS16) olacaktır.
10.3.1.6 - Taşıyıcı duvarlarda harç malzemesi olarak, çimento takviyeli kireç harcı (çimento/kireç/kum hacımsal oranı=1/2/9) veya çimento harcı (çimento/kum hacımsal oranı =1/4) kullanılacaktır.
10.3.2. Minimum Taşıyıcı Duvar Kalınlıkları
Taşıyıcı duvarlarda uygulanması zorunlu olan minimum duvar kalınlıkları, sıva kalınlıkları gözönüne alınmamak üzere, yapılacak kat sayısına göre Tablo 10.2’de verilmiştir. Bodrum kat yapılmaması durumunda, zemin kat ve üstündeki katlar için tabloda verilen minimum duvar kalınlıkları aynen uygulanacaktır. 10.2.3’e göre yapımına izin verilen ek çatı katlarında, bir alttaki kat için tanımlanan duvar kalınlığı uygulanacaktır.
10.3.3. Taşıyıcı Duvarların Minimum Toplam Uzunluğu
Planda birbirine dik doğrultuların her biri boyunca uzanan taşıyıcı duvarların, pencere ve kapı boşlukları hariç olmak üzere, toplam uzunluğunun brüt kat alanına (konsol döşemeler hariç) oranı (0.25 I) m/m2 ’den daha az olmayacaktır (Sekil 10.1). Burada I, Bölüm 6’da tanımlanan Bina Önem Katsayısıdır.
10.3.4. Taşıyıcı Duvarların Maksimum Mesnetlenmemiş Uzunluğu
10.3.4.1 - Herhangi bir taşıyıcı duvarın, planda kendisine dik olarak saplanan taşıyıcı duvar eksenleri arasında kalan mesnetlenmemiş uzunluğu, birinci derece deprem bölgesinde 5.5 m’yi, diğer deprem bölgelerinde ise 7.0 m’yi geçmeyecektir.
10.3.4.2 - Yukarıdaki 10.3.4.1’de belirtilen koşulun sağlanmaması durumunda, bina köşelerinde ve planda eksenden eksene aralıkları 4.0 m’yi geçmemek üzere aşağıdaki 10.4.3’e göre kat yüksekliğince betonarme düşey hatıllar yapılacaktır. Ancak bu tür duvarların mesnetlenmemiş uzunluğu 16 m’den fazla olmayacaktır (Sekil 10.2).
10.3.5. Taşıyıcı Duvar Boşlukları
Taşıyıcı duvarlarda bırakılacak boşluklar için aşağıdaki kurallara uyulacaktır (Sekil 10.3):
10.3.5.1 - Bina köşesine en yakın pencere veya kapı boşluğu ile bina köşesi arasında bırakılacak dolu duvar parçasının plandaki uzunluğu, birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde 1.5 m’den, üçüncü ve dördüncü derece deprem bölgelerinde ise 1.0 m’den az olmayacaktır.
10.3.5.2 - Bina köşeleri dışında, pencere ve kapı boşlukları arasında kalan dolu duvar parçalarının plandaki uzunluğu, birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde 1.0 m’den, üçüncü ve dördüncü derece deprem bölgelerinde ise 0.8 m’den az olmayacaktır.
10.3.5.3 - Pencere veya kapı boşluklarının her iki kenarında aşağıdaki 10.4.3’e göre betonarme düşey hatıllar yapılması durumunda, 10.3.5.1 ve 10.3.5.2’de verilen minimum dolu duvar parçası uzunlukları %20 azaltılabilir.
10.3.5.4 - Bina köşeleri dışında, birbirini dik olarak kesen duvarların arakesitine en yakın pencere veya kapı boşluğu ile duvarların arakesiti arasında bırakılacak dolu duvar parçasının plandaki uzunluğu, tüm deprem bölgelerinde 0.50 m’den az olmayacaktır. Aksi durumda, boşluklarının her iki kenarında aşağıdaki 10.4.3’e göre kat yüksekliğince betonarme düşey hatıllar yapılması zorunludur.
10.3.5.5 - Kapı ve pencere boşluklarının herbirinin plandaki uzunluğu 3.0 m’den fazlaolmayacaktır.
10.3.5.6 - Herhangi bir duvarın 10.3.4’te tanımlanan mesnetlenmemiş uzunluğu boyunca kapı ve pencere boşluklarının plandaki uzunluklarının toplamı, mesnetlenmemiş duvar uzunluğunun %40'ından fazla olmayacaktır.
10.3.5.7 - Pencere veya kapı boşluklarının her iki kenarında aşağıdaki 10.4.3’e göre kat yüksekliğince betonarme düşey hatıllar yapılması durumunda, 10.3.5.5’te tanımlanan maksimum boşluk uzunluğu ve 10.3.5.6’da tanımlanan maksimum boşluk oranı %20 arttırılabilir.
