12.4.1.1 - Statik toprak basıncı ile depremden oluşan ek dinamik toprak basıncının toplamını hesaplamak için kullanılacak Toplam Aktif Basınç Katsayısı, K_at ve Toplam Pasif Basınç Katsayısı, K_pt , emniyetli yönde kalmak üzere zeminin kohezyonu ihmal edilerek, Denk.(12.1) ile verilmiţtir.

12.4.1.3 - Zeminin su altında veya suya doygun olması durumunda Denk.(12.1)’de d yerine d /2 gözönüne alınacaktır.

12.4.1.4 - Denk.12.2’de yer alan yatay eşdeğer deprem katsayısı C_h , Denk.(12.3) ile tanımlanmıştır.

(a) Düşeyde serbest konsol olarak çalışan zemin dayanma (istinat) yapılarında,

(b) Yatay doğrultuda bina döşemeleri veya ankrajlarla mesnetlenmiş zemin dayanma (istinat) yapı ve elemanlarında,

12.4.1.5 - Denk.(12.1) ve Denk.(12.2)’de yer alan düşey eşdeğer deprem katsayısı C_v, Denk.(12.4) ile tanımlanmıştır. Ancak, yatay doğrultuda bina döşemeleri ile mesnetlenmiş bodrum duvarlarında C_v = 0 alınacaktır.

Denk.(12.1)’de, Denk.(12.2) ile uyumlu olarak, yatay toprak basıncı bakımından daha elverişsiz sonuç verecek şekilde, +C_v veya - C_v durumları gözönüne alınacaktır.

12.4.2.1 - Depremden oluşan dinamik aktif basınç katsayısı K_at ve dinamik pasif basınç katsayısı K_pt , Denk.(12.5) ile belirlenir.

Denk.(12.5)’te yer alan statik aktif basınç katsayısı K_as ve statik pasif basınç katsayısı K_ps , Denk.(12.1)’de l = 0 ve C_v = 0 konularak elde edilebilir.

12.4.2.2 - Statik toprak basıncına ek olarak deprem durumunda zemin kütlesinden ötürü oluşan ek dinamik aktif ve pasif toprak basıncının zemin yüksekliği boyunca değişimi Denk.(12.6) ile tanımlanmıştır.

Zeminin kuruda ve üniform olması durumunda, p_v(z) = g z alınarak Denk.(12.6)’nın zemin yüksekliği boyunca entegre edilmesi ile, statik basınca ek olarak depremden oluşan dinamik aktif toprak basıncının pozitif değerli bileţkesi P_ad ve dinamik pasif toprak basıncının negatif değerli bileşkesi P_pd ile bu bileţkelerin zemin üst yüzeyinden itibaren derinliđini gösteren z_cd , Denk.(12.7) ve Denk.(12.8) ile verildiği şekilde elde edilir:

P_ad = 0.5 g K_ad H² (12.7a)

P_pd = 0.5 g K_pd H² (12.7b)

Zeminin su altında olması durumunda p_v(z)’in hesabında g yerine g _b gözönüne alınacak ve suyun hidrodinamik basıncı ayrıca hesaplanmayacaktır. Zeminin suya doygun olması durumunda ise g yerine g _s kullanılacaktır.

12.4.2.3 - Statik toprak basıncına ek olarak deprem durumunda düzgün yayılı dış yükten oluşan aktif ve pasif toprak basıncının zemin yüksekliği boyunca değişimi Denk.(12.9) ile tanımlanmıştır.

Zemin özelliklerinin üniform olması durumunda, Denk.(12.9)’un zemin yüksekliği boyunca entegre edilmesi ile, statik basınca ek olarak, depremin katkısı ile oluşan aktif (pozitif) ve pasif (negatif) toprak basınçlarının bileşkeleri Q_ad ve Q_pd ile bu bileşkelerin zemin üst yüzeyinden itibaren derinliğini gösteren z_cd , Denk.(12.10) ve Denk.(12.11) ile verildiği şekilde elde edilir.

Yukarıda Denk.(12.6) ve Denk.(12.9) ile verilen bağıntılar, zeminin tabakalı olması durumunda da uygulanabilir. Bu durumda, her bir tabaka için o tabakaya ait K_ad veya K_pd katsayıları kullanılacak ve z derinliği daima serbest zemin yüzeyinden aşağıya doğru gözönüne alınacaktır. Her bir tabakaya ait ek dinamik aktif veya pasif basınç kuvvetinin bileşkesi ve tabaka içindeki derinliği, Denk.(12.6) ve Denk.(12.9)’un ilgili tabaka boyunca entegre edilmesi ile bulunabilir.

12.4.4.1 - Düşeyde serbest konsol olarak çalışan zemin dayanma (istinat) duvarlarının deprem hesabında, yatay toprak basıncının yanında duvarın kendi kütlesine ilişkin deprem kuvvetleri gözönüne alınmayabilir. Statik toprak basınçlarına ek olarak Denk.(12.6) ve Denk.(12.9)’da verilen dinamik toprak basınçları da gözönüne alınarak yapılan hesapta, kaymaya karşı güvenlik katsayısı en az 1.1 ve devrilmeye karşı güvenlik katsayısı en az 1.3 olarak alınacaktır.

12.4.4.2 - Betonarme zemin dayanma (istinat) duvarlarında ve betonarme veya çelik palplanşlı duvarlarda kesit hesabında esas alınacak iç kuvvetler, statik toprak basıncından oluşan iç kuvvetlere ek olarak, Denk.(12.6) ve Denk.(12.9)’da verilen dinamik toprak basınçlarına göre hesaplanan iç kuvvetlerin R_za = 1.5 katsayısına bölünmesi ile elde edilecektir. Geçici çelik palplanşlı duvarlarda R_za = 2.5 alınabilir.

BÖLÜMLER - BÖLÜM 12