Afyon Depreminden Çıkan 3 Önemli Sonuç
|
www.civilturk.com
Beton standartlarını yükseltmeye dönük çabalar içinde olan Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB), Afyon depremi sonrasında, konuya ilişkin bildiri yayımladı. Beton kalitesinden kaynaklanan yıkıma dikkat çeken THBB, konuyla ilgili basın bildirisinde üç önemli sonuca vurgu yaptı. THBB'nin bildiri metni şöyle:
"3 Şubat 2002 tarihinde Afyon'da meydana gelen deprem, Türkiye'nin yapılaşma alanında yaşadığı 3 önemli sorunu tekrar gündeme getirdi:
1- Onca deprem ve can kaybına karşın, hâlâ standart ve yönetmelik dışı beton kullanımında ısrar ediliyor! Mevcut yapıların güçlendirilmeleri gerektiği doğru, ancak asıl sorun onca deprem ve yıkıma, çıkartılan yasa ve yönetmeliklere karşın, inşa halindeki yeni yapıların pek çoğunun betonarme taşıyıcı sistemlerinde hâlâ Afet Yönetmeliği ve standartlara uygun betonlar kullanılmıyor. Üniversite öğretim üyelerince hazırlanan Betonda Kalite Deklerasyonu'nda, güvenli ve dayanıklı yapılar için C 30 ve üzeri dayanım sınıflarında betonların kullanılmasının zorunlu olduğunu vurguluyor.
2- Kamu binalarını Bayındırlık ve İskan Bakanlığı denetliyor; bunların yapımında elle karıştırılarak hazırlanan betonların kullanımı kesinlikle yasak, ancak Afyon Depremi bunun aksini gösteriyor. 4708 Sayılı Yapı Denetim Yasası'nın kapsamı dışında kaldıklarından, Bayındırlık ve İskan İl Müdürlükleri tarafından denetlenen Kamu yapılarında, hâlâ elle karıştırılarak hazırlanan beton kullanan müteahhitler var. THBB'nin valiliklere bu konuda yazdığı uyarı yazılarının çoğu yanıtsız kalıyor. Az sayıdaki bazı iller dışında elle beton dökümü hâlâ yasaklanmadı. Oysa, TS 11222 Hazır Beton Standardı uyulması zorunlu standartlar listesinde ve kamu yapıları başta olmak üzere, bütün inşaatlarda bu standarda uygun beton kullanmak zorunlu.
3- Yapı Denetimi Yasası asıl deprem kentlerini kapsamıyor! 4708 Sayılı Yapı Denetim Yasası, Afyon, Uşak, Erzincan gibi 1. derece deprem bölgesi olan illeri kapsamıyor. Kapsamın genişletilmesi için THBB, İMO vb. meslek kuruluşlarının yaptığı uyarılar dikkate alınmıyor. Ayrıca, yasanın en önemli unsuru olan Deprem Yapı Sigortası işlemiyor. Daha önemlisi, yasa şu anda iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi'nin gündeminde bulunup, akıbeti belirsiz olduğundan sayıları zaten azalmış olan yapı denetim kuruluşları etkin denetimlerde bulunamıyorlar.
Sonuç:
1- Hazır beton teminin mümkün olduğu yerlerde elle karıştırılarak hazırlanan betonların kullanımı kesinlikle yasaklanmalı! (Şu andaki elle beton döküm oranı % 25-30)
2- Proje hazırlayıcı mimar ve mühendisler, muhakkak yönetmeliklere uygun, yüksek dayanım sınıflarında hazır beton talep etmeli ve kesinlikle standart uygunluğu ve kalitesi belgelenmeyen betonları kullanmamalı!
3- Kamu yapılarının inşa eden müteahhitlerin kullandıkları betonların üretim ve uygulama kalitesi çok ciddi şekilde denetlenmeli; gerekirse, bu yapılar da Yapı Denetim Yasası kapsamına alınmalı!
4- Yapı Denetim Yasası bir an önce deprem riski bulunan tüm illeri kapsar hale getirilerek, en temel unsuru olan Deprem Yapı Sigortası bir an önce hayata geçirilmeli."