Deprem Önceden Belirlenebilir mi?
Deprem öncesi doga ve hayvanlardaki degisiklikler

Bilim adamlari bu konuda ayriliga düsüyorlar. Kimine göre, "Hayir, deprem önceden anlasilamaz!", kimine göre de "Evet, anlasilabilir.."

Kanimca, kesin olarak depremin yeri, gün ve saatini anlamak, henüz mümkün degil. Ama, evet ama, dogaya biraz dikkat edilirse, depremin vurmasindan bir müddet önce, deprem vuracaginin sinyallerini veriyor.

Bu sinyaller nelerdir?

ITÜ Maden Fakültesi Jeofizik Mühendisligi Ögretim Üyesi ve Jeofizik Mühendisleri Odasi Baskani Prof.Dr. Ahmet Ercan, bu konuda çalismalari olan bir bilim adami. Kendisinin Temmuz 2000'de yaptigi açiklama söyle:

Böcek ve hayvan davranislari (1 saat - 3 gün öncesi)

At, esek, inek: iplerini koparirlar. Ahir kapilarindan disari çikmak isterler. Tepelere dogru kosarlar.

Tavsan ve fare: Binalarin üst katlarina kaçisirlar. Direklere tirmanirlar. Yere inmek istemezler.

Domuzlar: Hizla yukariya dogru kosarlar. Topragi delicesine eselerler.

Kediler: Kutu ya da çöp bidonu içine atlarlar. Top gibi sikisip, siddetle titrerler.

Köpekler: Korku dolu hiç durmadan havlarlar.

Baliklar: Göl ya da deniz tabaninin isinmasi sonucu yüzeye yakin yüzerler. Yilan baliklari ortadan kaybolur.

Ölü balik: Baliklar nedensiz bir sekilde ölür ve karaya vururlar.

Ördek, kaz, kugu: Göle girmek istemezler. Göldekiler ölebilir.

Ipek Böcekleri: Arka arkaya dizilirler.

Yengeç: Plajda yengeçler dolasir.

Martilar: Gruplar halinde karaya dogru uçarlar. Karada gürültülü bir sekilde bagirarak çembersel olarak uçarlar.

Büyükbas hayvanlar: 3-4 gün önce elektromagnetik isinlardan etkilenmeye baslarlar.

Karincalar:

Deprem öncesi hayvan davranislarinda belkide en önemlisi "Karincalardir". Eger eviniz 3. katin üstünde ise ve dairenizde karinca sayisinda büyük bir artis olusmussa, onlarin davranislarini izlemek akillica olabilir;

a) Yuvalarini terk ederler,

b) Yürüyüslerinde degisiklik olur (ates üstünde gibi yürürler)

c)Zincir olustururlar

d)Küme küme toplanirlar

e)Kümelerde kendiliginden ölüm sayisinin artmasi magnitude'un büyüyecegi anlamina gelir. (M6.5-7.0 gibi depremlerin hemen öncesinde bütün kümelerin %80'i ölür)

Gökyüzündeki degisimler (1 saat - 1 hafta öncesi)

Deprem isiklari: Günesin yeni dogup batisi gibi isik hüzmeleri görülür.

Alev toplari: Yanan bir kibrit alevi gibi alev topu görülür.

Deprem Sisi: Kirilacak bölgeyi ani bir sis kaplar.

Yildirimlar: Olagan disi mor, yesil, kirmizi, mavi, pembe renkli olusumlar görülür.

Gökkusagi: Açik havada kisa gökkusagi olusur. Bunda yesil, siyah, mavi renk egemendir.

Hava sicakligi: Havada asiri sicak ve sikinti meydana gelir.

Ay, yildizlar: Parlak bir gökyüzü içinde yildizlar elde tutulacak kadar yakin görünür.

Ugultu: Yerden anlam verilemeyen bir ugultu duyulur.

Bitki ve agaç degisimleri (1 - 3 ay öncesi)

Meyve agaçlari: Erken çiçek açar ve erken meyve verir.

Ot ve agaç dali: Yüzeyleri kizarir, yanar.

Deniz ve göl degisimleri (1 saat - 2 hafta öncesi)

Su basmasi: Bir iki hafta önceden kiyilari deniz basar.

Su çekilmesi: 1 ile 5 saat öncesinden deniz kiyidan çekilir.

Dalgalar: 1 ile 5 saat öncesine kadar çarsaf gibi düz olan denizde, gemi geçmis gibi dalgalar olusur.

Düz deniz: Deniz çarsaf gibi düzgün olur.

Hava kabarcigi: Deniz, kuyu ya da gölde bolca hava kabarcigi görülür.

Isinma: Deniz tabanindaki isinmadan dolayi suyun isisi da normalin üzerine çikar.

Yeralti sulari degisimleri (1 saat - 3 ay önceden)

Su verimi: 1 ile 4 litrelik verim artisi olur.

Basinç artisi: Su basincinda 1-1.5 barlik artis olur.

Su sicakligi: Olagan sicakligin 1-2 derece üzerinde isinir.

Yeni kaynak: 1 ile 2 hafta öncesinden yeni kaynak olusur ya da var olan kaynak kuruyabilir.

Su gazlari: Karbondioksit, metan ve özellikle radon gazi içerigi artar. Kuyuyu sis kaplar.

Su tadi: Su acilasir ya da tatlilasir.

Suda koku: Çürük yumurta ve kükürt kokusu gelir.

Su kimyasi: Iletkenlik, radon, civa, helyum, karbondioksit artisi gözlenir.

Kabarciklar: Su içinde hava kabarciklari olusur.

Dere sulari: Kesilir, kurur ya da çogalir.